Confronterend, zo’n pissende man? Gênant eerder. Zelfs in Rembrandts tijd, toen ‘wildplassen’ niet ongewoon was. Plassende en poepende mensen werden vaker uitgebeeld, in de omgeving van een herberg bijvoorbeeld. Als onopvallend detail en dan doorgaans van opzij of op de rug gezien. Rembrandt ging in zijn rake observatie net wat verder.
Rembrandt, Het pissende mannetje, 1631
Ets, enige staat, 82 x 48 mm.
Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
Rembrandt, Lezende vrouw, 1634
Ets, staat II (3), 123 x 100 mm.
Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
Dat Rembrandt haar bestudeerde, lijkt de jonge vrouw niet in de gaten te hebben. Ze gaat helemaal op in het boek dat ze leest. Ze houdt het dicht bij haar ogen en heeft een hand onder haar kleding gestopt. Een intiem gebaar dat Rembrandt niet ontging. Voor hem was het tegelijkertijd ook een studie in licht en donker.
